Eerste ‘woonwal’ in ons land ​ moet aangenaam wonen langs snelweg mogelijk maken

• Superisolerende, ingebouwde muur van 13 meter hoog en 650 meter lang moet het mogelijk maken om aangenaam en gezond langs een drukke verkeersader zoals de E19 te wonen.

• Achter de woonwal daalt de geluidsoverlast van de snelweg van meer dan 70 decibels naar minder dan 55 decibels in de hele wijk. Dat is vergelijkbaar met een erg rustige, landelijke woonwijk.

• Het fijnstof afkomstig van de snelweg daalt er met 20 tot 40 procent. Niet enkel de nieuwe wijk, maar ook de bestaande, omliggende wijken profiteren daarvan mee.

                                                                                              ***

Wonen op enkele meters van de snelweg, het lijkt op het eerste gezicht een ietwat ongezond idee. Een nieuw innovatief woonproject van projectontwikkelaar Extensa Group maakt echter duidelijk dat het dat helemaal niet hoeft te zijn. Langs de E19 in Kontich wordt zo werk gemaakt van de allereerste woonwal in ons land, een vernieuwend woonconcept dat komt overgewaaid uit Nederland en het mogelijk moet maken om de schaarse ruimte in onze stedelijke gebieden efficiënter en slimmer te benutten.

De woonwal is een superisolerende muur met woningen in die het geluid en luchtvervuiling van de snelweg drastisch moet verminderen. Deze ‘dove muur’ bestaat uit akoestisch absorberend materiaal en is 13 meter hoog en 650 meter lang. De gesloten schermwand heeft wel ramen om de lichtinval en het uitzicht te bevorderen. Het idee komt alvast overgewaaid uit Nederland. Onder meer in Goirle, net over de grens, staat al acht jaar een woonwal van 700 meter lang met in totaal 170 woningen. Het systeem reduceert de geluidshinder van de nabijgelegen snelweg enorm, net zoals het ook de luchtvervuiling tegenhoudt.

In ons land komt de eerste woonwijk met een woonwal - genaamd Parkwijk Groeningen - vlakbij de E19 in Kontich. Vooraleer de plannen geconcretiseerd werden, liet de projectontwikkelaar in samenspraak met de gemeente het hele concept grondig onderzoeken door de Vlaamse Instelling voor Technisch Onderzoek (VITO) en door Technum, een autoriteit op het vlak van geluidsonderzoek. De resultaten zijn opmerkelijk: de woonwal zal voor heel wat minder geluidshinder en luchtvervuiling zorgen dan vandaag kan gemeten worden op dezelfde plaats.

Onder de norm

Op het terrein is op dit moment sprake van gemiddeld 70 decibels omgevingslawaai, met pieken die nog een pak hoger gaan. Dat is vergelijkbaar met het lawaai van een stofzuiger die vlak naast je staat kabaal te maken. Eens de woonwijk - en dus ook de woonwal - er staat, zal het omgevingsgeluid in het hele gebied achter de woonwal drastisch dalen tot 55 decibels en minder. Daarmee voldoet het plan aan de meest strenge norm in België. Het geluidsniveau zal dan overeenkomen met dat van een rustige woonwijk.

“In Nederland bestaat dit soort woonwal al langer en is het zelfs goed ingeburgerd. Ook in ons land, en dan vooral in Vlaanderen, is er nood aan dit soort innovatieve woonconcepten. Het zorgt ervoor dat we de schaarse ruimte in ons land zo efficiënt mogelijk kunnen benutten. Meer nog: wie straks op de site zal wonen, profiteert van het feit dat hij erg centraal woont. En als hij door zijn raam kijkt, zal hij enkel de groene buffer tussen de snelweg en de woonwal zien, en de auto’s amper horen of zien. Er zal dus geen geen hinder zijn van de snelweg.”

Ward Van Gorp, projectontwikkelaar Extensa Group

Gezondere lucht

Niet alleen de geluidshinder wordt aangepakt, de woonwal verbetert ook de luchtkwaliteit voor de hele omgeving. Fijnstof is één van de belangrijkste oorzaken voor een slechte gezondheid en kost elke Belg gemiddeld één gezond levensjaar. De studie van VITO, de Vlaamse Instelling voor Technisch Onderzoek, is op dat vlak indrukwekkend. Achter de woonwal zal sprake zijn van een afname van 20 tot 40 procent van het fijnstof afkomstig van de snelweg.

“De vervuilde lucht van de snelweg zal uiteindelijk op een muur botsen en naar hogere luchtlagen worden geduwd, waardoor de luchtkwaliteit verbetert. Dat zal het geval zijn voor zowel de wijk vlakbij de woonwal, als voor de omliggende buurten.”

Stijn Vranckx, onderzoeker VITO

Voorbeeldproject

Dankzij het concept van de woonwal zal het mogelijk worden om aangenaam langs de snelweg te wonen. En dat is niet onbelangrijk in een regio als Vlaanderen met zo’n 1.000 km snelweg en bijna het dichtste wegennet van Europa. Het hele project kan alvast rekenen op de steun van de Antwerpse masterplanner en stedenbouwkundige Peter Vermeulen. De bezieler van het project spreekt van een erg efficiënte invulling van de schaarse open ruimte.

“Als er dan toch bijgebouwd moet worden, moet het doordacht zijn en moet je efficiënt gebruik maken van de open ruimte, dichtbij het centrum. Dit project is een voorbeeld van hoe je de ruimte in een grootstedelijk gebied optimaal kan benutten en de situatie zelfs nog verbetert door de geluidsoverlast en luchtvervuiling aan te pakken.”

Peter Vermeulen, ingenieur-architect Stramien

De bouw van de eerste woonwal in ons land kan op bijval rekenen van de verschillende overheden. De bouwwerken kunnen starten vanaf eind 2017. De nieuwe woonwijk zal in totaal 651 wooneenheden bevatten, waar zo’n 1.330 mensen hun intrek in zullen nemen.